Սուրբ Զատիկ
Հայոց տոների շարքում Զատիկը բնության զարթոնքը խորհրդանշող ամենամեծ ու սպասված տոնն է։ Տոնի առաջին և ամենամեծ խորհուրդը բնության զարթոնքի, տարվա եղանակների զատվելու, բաժանվելու գաղափարն է: Զատվել բառն այստեղ խորհրդանշում է ոչ միայն տարվա եղանակների զատումը, այլև բնության գույների զատումը, բաժանումն ու տարբերակումը համընդհանուր գորշությունից, միապաղաղությունից:
Մեծ Պահք
Մեծ Պահքի շրջանը նախորդում է Հիսուս Քրիստոսի Հարության տոնին և տևում 48 օր։ Պահքի ժամանակ քրիստոնյաները պետք է հրաժարվեն կենդանական ծագում ունեցող բոլոր կերակուրներից (մսեղեն, կաթնեղեն, ձկնեղեն, ձու)։ Պետք է հեռու մնալ մոլորություններից (ծխախոտ, ոգելից խմիչք, որկրամոլություն, ագահություն, եսասիրություն)։ Հրաժարվել գանգատներից, տրտունջներից, նախանձից, հպարտությունից, վեճերից։
Ակլատիզ
Ակլատիզ կամ Ախալոճ, Աքլատիզ, Գոգոռոզ և այլն։ Մեծ Պասի խորհրդանիշ է համարվում այս տիկնիկը։ Այն իրենից առարկայորեն ներկայացնում է մի սոխ՝ վրան յոթ փետուր խրած և թելերով առաստաղից կախ տված։ Կարնո հայերի մեջ այն ծերունու տեսքով տիկնիկ էր, որը պատրաստվում էր տղամարդու հագուստով, փարթամ ու սպիտակ բեղ ու մորուքով, միոտանի, որի ծայրին խրվում էր սոխը յոթ փետուրներով, պարզած թևերով, որոնցից քարեր էին կախում։
Հարցեր և առաջադրանքներ
1. Կարդա՛ տեղեկատվական նյութերը, որոշի՛ր, թե վերջում տրված լրացումը ո՞ր նյութի շարունակությունն է։
Լրացում՝
Պետք է ջանալ բարիք գործել՝ օգնել և օժանդակել, նույնիսկ երբ մեզնից չեն խնդրում, քանի որ պահքի ժամանակ հատուկ ուտելիքներից հրաժարվելն իմաստ կունենա, եթե այն, ինչ մենք ուտում ենք, տանք աղքատներին։
Նյութը Մեծ Պահքն է
2. Հիսուս Քրիստոսի Հարության տոնը կոչվում է նաև Զատիկ: Համացանցում որոնի՛ր զատիկ միջատի մասին տեղեկություն և դուրս գրի՛ր տաս փաստ զատիկի մասին։ Արդյո՞ք այն որևէ կապ ունի Զատիկ տոնի հետ:
- Զատիկները կազմում են բզեզների առանձին ընտանիք։
- ՀՀ-ում տարածված է 73 տեսակի զատիկներ։
- Ժողովրդի մեջ հայտնի է «Մարիամ բոլոջ» «չալպղոճ» անուններով։
- Երբ զատիկը վտանգ է զգում, նրա ոտքերի ծալքերում հայտնվում է նարնջագույն հեղուի կաթիլներ։
- Կենդանիների մեծ մասի համր զատկաբզեզները թունվոր են։
- Առաջին հայացքից անօգնական թվացող զատիկը գիշատիչ է։
- Մարմինը սովորաբար կլոր է, կամ օվալաձև։
- Օգտակար որոշ տեսակներ օրվա մեջ կարող են ուտե մինչև 200 լվիճ, իսկ նրանց թրթուրը՝ 400 լվիճ է ուտում։
- Կան նաև վնասակար տեսակներ, օրինակ առվույտի զատիկը, կամ որդան կարմիրով սնվող զատիկը։
- Որոշ զատիկներ օգտագործվում են որպես կենսաբանական